ดอกดิน กัญญามาลย์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์) พุทธศักราช ๒๕๕๕ เริ่มต้นการแสดงจากการสวดคฤหัสถ์ในงานศพ นักแสดงจำอวดละครย่อย เป็นศิลปินเดี่ยวไปกับคณะละครเร่ เล่นลิเก ร้องเพลง ต่อมาได้เล่นละครกับคณะอัศวินการละครของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ ยุคล และเริ่มสนใจเรื่องการสร้างหนัง โดยเริ่มรับทำบทพากย์หนังจากประเทศฮ่องกงให้กับเสี่ยซัว (พิสิฐ ตันสัจจา) เจ้าของศาลาเฉลิมไทย เข้าฉายประสบความสำเร็จ ต่อมาได้ทำบทพากย์หนังฝรั่งจากประเทศอเมริกา จึงมีโอกาสเรียนรู้การทำหนังจากสคริปหนังฝรั่ง ในปี พ.ศ.๒๔๙๔ จึงสร้างหนัง ๑๖ มม. ขาวดำ เรื่องแรก สามเกลอถ่ายหนัง และรับแสดงภาพยนตร์ให้ครูเนรมิตเพื่อเรียนรู้การทำงาน นำความรู้ที่ได้มาสร้างภาพยนตร์สีเรื่องแรก สาวชาวไร่ (๒๔๙๖) โดยเอาละครเวทีกับหนังมารวมกัน ก็ประสบความสำเร็จ และสร้างเรื่องอื่นๆ ต่อมาอย่างต่อเนื่องหนังที่เขาภูมิใจที่สุดและเริ่มตั้ง วลีที่ว่า ล้านแล้วจ้า คือเรื่อง นกน้อย อันเป็นเรื่องที่อัญเชิญบทเพลงพระราชนิพนธ์ ชะตาชีวิต มานำเรื่อง ซึ่งถือเป็นครั้งแรกในเมืองไทย จนเป็นที่นิยมต่อกันมา กลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของวงการบันเทิงไทยเพียงแห่งเดียวในโลก ด้านผลงานการสร้างภาพยนตร์ ส่วนใหญ่เป็นภาพยนตร์บู๊ปนตลกที่สร้างสรรค์ และสะท้อนวิถีชีวิตของคนไทยได้อย่างชัดเจน เช่น นกน้อย กาเหว่า นกเอี้ยง ปูจ๋า กบเต้น ดอกอ้อ ม้ามืด สายฝน เป็นต้น นอกจากจะมีชื่อเสียงเรื่องการสร้างภาพยนตร์ เป็นผู้สร้างคนเดียวของประเทศไทย ที่สร้างหนังแล้วได้เงิน ยังมีความสามารถในด้านการแสดง โดยเฉพาะบทตลกร่วมงานและเป็นนักแสดงให้กับผู้กำกับท่านอื่นๆ โดยเฉพาะครูเนรมิต ด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจในการสร้างสรรค์ผลงาน ภาพยนตร์นกน้อย นอกจากจะสร้างรายได้เกิน ๑ ล้านบาทแล้ว ยังส่งผลให้เพชรา เชาวราษฎร์ ได้รับพระราชทานรางวัลตุ๊กตาทอง นักแสดงนำหญิงยอดเยี่ยม และดอกดิน กัญญามาลย์ ได้รับพระราชทานรางวัลตุ๊กตาทอง นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม ทีมพากย์หนังทั้งคณะ ได้รับพระราชทานรางวัลตุ๊กตาทอง ทีมพากย์ยอดเยี่ยม